Türkiye’de son yıllarda yaşanan doğal afetler ve derinleşen ekonomik sıkıntılar, iç göç dinamiklerinde köklü değişikliklere neden oldu. İLKE Vakfı Toplumsal Düşünce ve Araştırmalar Merkezi (TODAM) tarafından yayımlanan “Toplumun Görünümü 2024” raporu, bu dönüşümün çarpıcı sonuçlarını gözler önüne seriyor. 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından büyük bir göç hareketi yaşanırken, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi, uzun yıllar sonra ilk kez net nüfus kaybı yaşayan bölgeler arasında yer aldı.
Güneydoğu’da Tersine Göç: Şanlıurfa, Gaziantep ve Diyarbakır Kan Kaybediyor
Rapora göre, yıllarca çevre illerden göç alan Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman ve Diyarbakır artık göç veren iller konumuna geldi.
- Şanlıurfa, 2023 yılında 34 bin kişilik net göç kaybı yaşadı.
- Gaziantep, 21 bin kişiyle dikkat çeken bir düşüş yaşarken,
- Diyarbakır, 60 bin kişilik göçle en yüksek kaybı veren illerden biri oldu.
- Adıyaman ise nüfusunun yaklaşık %4’ünü kaybetti.
Uzmanlara göre bu göç dalgasının temel nedenleri, deprem sonrası yaşanabilirliğin azalması, barınma sorunları, artan hayat pahalılığı ve istihdam yetersizliği olarak sıralanıyor.
Deprem Bölgesinden 651 Binden Fazla Kişi Ayrıldı
2023 yılında, sadece 9 ilden toplam 651.151 kişi başka illere göç etti.
- Malatya nüfusunun %9’unu,
- Hatay ise %8’ini,
- Kahramanmaraş ve Adıyaman yaklaşık %4’ünü kaybetti.
Bu illerin toplam net göç kaybı ise 290 bin kişi olarak kayda geçti. Depremin uzun vadeli etkileri, sadece altyapı değil, demografik yapıyı da derinden sarstı.
İstanbul’dan da Göç Başladı: En Çok Tekirdağ, Yalova ve Kocaeli Kazandı
Yüksek yaşam maliyetleri, barınma krizleri ve trafik sorunu İstanbul’un da göç veren iller arasına girmesine neden oldu.
- 2023 yılında İstanbul’un net göç kaybı 168 bin 623 olarak gerçekleşti.
- Göç eden İstanbulluların büyük kısmı Tekirdağ, Yalova ve Kocaeli gibi yakın illeri tercih etti.
Deprem Göçü Mersin, Antalya ve Ankara’ya Yayıldı
Afet sonrası göçün sadece çevre illere değil, ülke genelinde etkili olduğu görüldü.
- Mersin, Antalya, Ankara, Kayseri ve Konya gibi iller, aldıkları göçün %20’sinden fazlasını doğrudan depremden etkilenen illerden aldı.
Göç Nedenleri Değişiyor: Ekonomi Öne Çıkıyor
Rapora göre, önceki yıllarda daha çok ailevi sebeplerle yapılan göçler, yerini ekonomik gerekçelere bıraktı.
- Göç edenlerin büyük bölümü geçim derdi, barınma zorlukları ve yaşam maliyetlerindeki artış nedeniyle yer değiştirdi.
- Emeklilik nedeniyle göç edenlerin sayısı 50 bini geçti ve bu kişilerin çoğunluğu da İstanbul’dan ayrıldı.
Türkiye’nin iç göç haritası hızla değişiyor. Bir zamanlar istihdam ve refah umuduyla göç alan şehirler, bugün ekonomik ve doğal afet kaynaklı nedenlerle nüfus kaybediyor. Uzmanlar, bu göç dalgasının sosyoekonomik yapıya etkilerinin uzun vadeli olacağı konusunda uyarıyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: