Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına ilişkin ilk Bitkisel Üretim Tahmini raporunu açıkladı. Raporda, Türkiye genelinde meyve, sebze ve tahıl üretiminde ciddi düşüşlerin beklendiği kaydedildi. En çarpıcı düşüş ise, Antep fıstığı üretiminde yaşanacak. 2024’te 383 bin ton olan Türkiye genelindeki fıstık rekoltesinin, 2025’te yüzde 54,6’lık bir düşüşle 174 bin tona gerilemesi bekleniyor.
Bu tablo, Türkiye’nin fıstık üretiminin merkezi konumundaki Şanlıurfa için adeta bir alarm niteliği taşıyor. Zira geçtiğimiz yılki üretimin yaklaşık yarısını tek başına Şanlıurfa karşılamıştı.
ÜRETİMDE TOPTAN DÜŞÜŞ BEKLENİYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı verileriyle hazırlanan TÜİK raporu, 2025 yılında tarla ürünleri, sebzeler ve meyvelerde üretimin gerileyeceğini ortaya koydu. Tahminlere göre:
- Tahıl ve diğer bitkisel ürünler: Yüzde 5,3 düşüşle 71,4 milyon ton
- Sebzeler: Yüzde 1,7 azalarak 33 milyon ton
- Meyve, içecek ve baharat bitkileri: Yüzde 24,4 azalarak 21,4 milyon ton
FISTIKTA YIKICI GERİLEME
Antep fıstığında beklenen sert düşüş, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi için ekonomik anlamda büyük risk oluşturuyor. 2024 yılında 383 bin ton olan fıstık rekoltesinin, 2025’te 174 bin tona kadar gerileyecek olması, başta Şanlıurfa olmak üzere fıstık üreticilerini kara kara düşündürüyor. İklim değişikliği, kuraklık ve verimsiz geçen “boş yıl” etkisinin bu düşüşte belirleyici olduğu ifade ediliyor.
MEYVE ÜRETİCİSİNE KÖTÜ HABER
Meyve üretiminde de ciddi kayıplar bekleniyor. Bazı öne çıkan ürünlerdeki tahmini kayıplar şöyle:
- Elma: Yüzde 38,7 azalış
- Kiraz: Yüzde 55,7 azalış
- Şeftali: Yüzde 32,1 azalış
- Nektarin: Yüzde 35,5 azalış
- Üzüm: Yüzde 18,6 azalış
- Portakal: Yüzde 12,4 azalış
- Limon: Yüzde 20,9 azalış
- Fındık: Yüzde 27,5 azalış
- Ceviz: Yüzde 27,7 azalış
- Zeytin: Yüzde 40 azalış
TAHILLARDA DA TABLO İÇ AÇICI DEĞİL
Tahıllar grubunda da düşüşler dikkat çekiyor. Özellikle buğday ve arpadaki gerileme, üreticiyi ve tüketiciyi etkileyecek cinsten:
- Buğday: Yüzde 5,8 azalışla 19,6 milyon ton
- Arpa: Yüzde 8 azalışla 7,5 milyon ton
- Çavdar: Yüzde 5,5 azalış
- Yulaf: Yüzde 23,1 azalış
- Mısır: Yüzde 4,9 artışla tek artış gösteren ürün
UZMANLAR UYARIYOR: GIDA GÜVENLİĞİ RİSK ALTINDA
Tarım uzmanları, özellikle kuraklık ve iklim değişikliğinin etkilerinin her geçen yıl daha fazla hissedildiğini belirterek, bu verilerin tarımsal destek politikalarının acilen gözden geçirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Şanlıurfa’daki üreticiler ise devlet desteklerinin artırılmasını ve sulama yatırımlarının hızlandırılmasını talep ediyor.
Sonuç olarak, TÜİK’in 2025 öngörüleri, tarımsal üretimde alarm zillerinin çaldığını gösteriyor. Özellikle Şanlıurfa gibi tarıma dayalı ekonomilere sahip bölgeler için bu düşüş, yalnızca tarımı değil, istihdamı ve bölgesel kalkınmayı da derinden etkileyecek.
Yorumlar
Kalan Karakter: