ŞANLIURFA ( Abdullah TOPRAK ) - Neolitik Dönem’in bilinmeyen ritüelleri, estetik anlayışı ve yerleşik yaşam izlerine dair çarpıcı veriler ortaya çıktı.
Taş Tepeler’de Neolitik Dönem’i Aydınlatan Tarihi Keşifler
Türkiye’nin Cumhuriyet tarihindeki en büyük arkeoloji projelerinden biri olan Taş Tepeler’de yürütülen kazılarda Neolitik Dönem’e ışık tutan 30 yeni buluntu tanıtıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, projenin 5. yılı kapsamında Karahantepe Karşılama Merkezi’nde düzenlenen bilgilendirme toplantısında son keşifleri kamuoyuyla paylaştı.
Toplantıya Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldak, AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Cevahir Asuman Yazmacı, Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Kasım Gülpınar, kazı başkanları ve akademisyenler de katıldı.
Ağzı Dikili “Ölüm Yüzü” Heykeli: Eşine Az Rastlanan Bir Ritüel İzı
Ersoy’un en dikkat çekici buluntu olarak nitelediği parça, Sayburç kazılarında ortaya çıkarılan ağzı dikili şekilde tasvir edilen insan yüzü heykeli oldu. Heykelin, ölü bir bireyi ve ölüm ritüellerine yönelik sembolik bir anlatımı yansıttığı değerlendirilirken, yapının bölgedeki diğer örneklerden tamamen farklı bir estetik taşıdığı vurgulandı.
Göbeklitepe ve Sefertepe’de Heykeltıraşlık Üslubuna Yeni Örnekler
Göbeklitepe’de D Yapısı’nın duvarına adak olarak yerleştirildiği tespit edilen insan heykeli de bakanlığın paylaştığı önemli keşiflerden biri oldu. Ersoy, eserin dönemin taş işçiliği ve sembolik ifadelerine dair son derece estetik örnek sunduğunu belirtti.
Sefertepe’de ortaya çıkarılan iki insan yüzü kabartması ise bölgedeki sanat anlayışının çeşitliliğini destekleyen yeni bulgular arasında yer aldı. Yüksek ve alçak kabartma olarak işlenen yüzlerin daha önce Karahantepe, Göbeklitepe ve Sayburç’ta görülen üsluplardan farklı bir stil taşıdığı kaydedildi.
Ayrıca Sefertepe’de bulunan çift yüzlü insan motifi işlenmiş siyah serpantin boncuğun, bölgenin sembolik dünyasına ilişkin nadir bilgiler sunduğu ifade edildi.
“Taş Tepeler Dünyanın Neolitik Başkenti Olacak”
Konuşmasında elde edilen bulguların 12 bin yıl önce Anadolu’da yoğun nüfuslu ve çok merkezli yerleşimlerin varlığını açık şekilde gösterdiğini belirten Bakan Ersoy, konutlar, kamusal yapılar, gömütler ve üretim alanlarının tespit edilmesinin Neolitik toplumların günlük yaşam ile manevi değerleri iç içe yaşadığını ortaya koyduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2025’i “Aile Yılı” ilan ettiğini hatırlatan Ersoy, Anadolu’daki aile kurumunun binlerce yıllık geçmişinin Taş Tepeler verileriyle somut şekilde desteklendiğini ifade etti.
12 Noktada Dev Bilim Ağı
Ersoy, Taş Tepeler projesinin bugün 12 ayrı kazı alanında eş zamanlı sürdürüldüğünü açıkladı:
Göbeklitepe, Karahantepe, Sayburç, Sefertepe, Harbetsuvan, Çakmaktepe, Ayanlar Höyük, Yenimahalle, Söğüt Tarlası, Mendiktepe, Yoğunburç ve Gürcütepe.
Projede 15’i Türk, 21’i yabancı olmak üzere toplam 36 akademik kurumdan 219 bilim insanı ve öğrenci görev alıyor.
Koruma ve Altyapı Çalışmaları Devam Ediyor
Bakan Ersoy, kazıların yanı sıra bölgede sürdürülen koruma çalışmalarına da değindi.
Göbeklitepe’de Aslanlı Yapı ve C Yapısı restorasyonlarının tamamlandığını, Karahantepe’de AD Yapısı ve Sayburç’ta bir konut yapısında restorasyonların devam ettiğini söyledi.
Göbeklitepe’de yeni karşılama merkezi ile Karahantepe’de araştırma merkezi ve kazı evi projelerinde son aşamaya gelindiği de bildirildi.
Göbeklitepe Sergileri Rekor Kırıyor
2024–2025 döneminde Roma Kolezyumu’nda düzenlenen “Göbeklitepe: Kutsal Bir Yerin Gizemi” sergisinin 6 milyon ziyaretçiye ulaştığını belirten Ersoy, 2026’da Berlin James-Simon Galeri’de “Toplumun Keşfi: 12.000 Yıl Önce Göbeklitepe ve Taş Tepelerde Yaşam” başlıklı yeni serginin açılacağını aktardı.
Ayrıca 2026 sonbaharında Londra, 2027’de ise Tokyo’da Göbeklitepe ve Taş Tepeler temalı sergiler için hazırlıkların sürdüğü ifade edildi.
“İnsanlık Tarihini Yeniden Yazıyoruz”
Toplantının sonunda Bakan Ersoy, Taş Tepeler projesinin ulaştığı bilimsel seviyenin tüm kabulleri değiştirme potansiyeline sahip olduğunu belirterek, “Taş Tepeler, tahminlerimizin ötesinde bir ufka kapı aralamıştır.” dedi.
Ersoy, projeye katkı sunan tüm kurumlara, kazı ekiplerine ve sponsorlara teşekkür ederek çalışmaların kararlılıkla sürdürüleceğini ifade etti.
Yorumlar
Kalan Karakter: