Demir Paralar Nereye Kayboldu? 1 Kuruş, 5 Kuruş Artık Neden Kullanılmıyor?

Türkiye'de bir dönem alışverişin vazgeçilmezi olan 1 kuruş, 5 kuruş, 10 kuruş ve 25 kuruşluk madeni paralar artık neredeyse hiç kullanılmıyor. Vatandaşlar markette, bakkalda ya da toplu taşımada bu paraları ne alan var ne de veren… Peki bu demir paralar neden ortadan kayboldu? İşte detaylar…

Değer Kaybı En Büyük Etken

1 kuruşun üretim maliyeti, kendi değerinin çok üzerine çıktı. Yani, bir 1 kuruşluk parayı üretmek artık 1 kuruştan daha pahalıya mâl oluyor. Aynı durum 5, 10 ve 25 kuruş için de geçerli hale geldi.

Yüksek Enflasyon Küçük Parayı Ezdi

Özellikle son yıllarda yaşanan yüksek enflasyon, küçük madeni paraların reel değerini tamamen yok etti. 1 kuruşla hiçbir şey alınamazken, 5 kuruş ve 10 kuruş da sadece sanal ortamda fiyat etiketi düzenlemesi olarak kaldı. Marketlerde ürün fiyatlarında kuruşlu etiketler görülse de, kasada bu paralar neredeyse hiç kullanılmıyor.

Bankalar ve Kasalarda Tutuluyor

Kimi vatandaşlar bu paraları "artık işe yaramaz" düşüncesiyle evde saklıyor veya bozuk para kutularında biriktiriyor. Öte yandan bankalar da düşük hacimli bu paraları dağıtmak istemiyor. Bu da dolaşımdaki madeni para miktarını iyice azaltıyor.

Merkez Bankası Üretimi Azalttı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), son yıllarda bu paralara olan talebin ciddi şekilde azalması nedeniyle üretim miktarlarını düşürdü. 2024 yılı itibarıyla 1 kuruş ve 5 kuruşluk üretim oranı neredeyse sıfıra yaklaştı.

Demir paraların kayboluşu, sadece fiziksel paralarla değil, aynı zamanda ekonominin genel seyriyle de ilgili. Enflasyon arttıkça, küçük paralar hayatımızdan daha da silinmeye devam edecek gibi görünüyor.