Şanlıurfa’da tarımsal üretimin can damarlarından biri olan Sulutepe Göleti, tarihin en kritik dönemlerinden birini yaşıyor. 1976 yılında hizmete açılan ve neredeyse yarım asırdır Viranşehir ve çevresindeki verimli toprakları sulayan gölette, su seviyesinin hızla düşmesi çiftçileri endişeye sevk etti.
Göletin neredeyse kuruma noktasına geldiğini belirten bölge çiftçileri, bu durumun sadece bu yılın mahsulünü değil, önümüzdeki yıllarda da gıda arzını ciddi şekilde etkileyeceğini söylüyor.
49 Yıllık Can Damarı Kuruyor: Sulutepe Göleti’nde Alarm, Viranşehir Tarımı Tehlikede
Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesinde 1976’dan bu yana tarlalara su taşıyan Sulutepe Göleti, şiddetli sıcak hava ve yağış azlığı nedeniyle kritik seviyeye geriledi. Harran Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Sait Şahinalp, “buharlaşma ve mevsimsel kaymalar göletleri vuruyor” uyarısı yaptı. Çiftçiler, kuyularla ayakta durmaya çalışıyor; gözler DSİ ve belediyenin acil eylem planında.
Gölet tabanda: “Neredeyse tamamen çekildi”
Viranşehir’in kırsal Sulutepe Mahallesi’ndeki gölette su aynası, yaz ortasında dibe kadar geriledi; çatlayan taban dron görüntülerine yansıdı. Sahadaki çiftçiler, sulamayı zorunlu olarak yeraltı suyuna kaydırdıklarını anlatıyor.
Uzmandan uyarı: “Buharlaşma ve mevsimsel kaymalar suyu hızla düşürüyor”
Harran Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Sait Şahinalp, bölgede yazın artan sıcaklık ve buharlaşmanın, yağışların mevsim içindeki dağılımının değişmesiyle birleşince gölet ve küçük barajlarda hızlı çekilme yarattığını vurguluyor. (Aynı tespiti, bugün yerel basın da aktardı.)
Güncel idari tablo: Yeni belediye yönetimi görevde
Viranşehir Belediyesi, 31 Mart 2024 seçimlerinin ardından DEM Parti’li Serhat Dicle İnan eş başkanlığında yönetiliyor. Sulutepe özelinde yeni bir “kuraklık paketi” duyurusu yapılmadı; ancak Büyükşehir Belediyesi, gölete ulaşım yolunu 31 Mayıs 2025’te yenileyerek mesire ve sulama erişimini kolaylaştırmıştı.
Çiftçinin planı: Kuyulara yük bindi
Göletteki çekilme nedeniyle üreticiler bu yaz sulamayı kuyu sularıyla sürdürmeye çalışıyor. Yeraltı suyuna aşırı yük binmesinin, maliyeti artırdığı ve sürdürülebilirlik riskini büyüttüğü belirtiliyor.
Hatırlatma: 2021’de acil su takviyesi yapılmıştı
Kurak yıllarda gölette ekosistemi korumak için kuyudan takviye su verilmişti. Bu tür geçici önlemler, balık ölümlerini önlese de uzun vadeli kuraklık riskini ortadan kaldırmıyor.
Ne yapılmalı? (Uzmanların işaret ettiği çerçeveye uygun öneriler)
- Acil kuraklık eylem planı: DSİ 15. Bölge, Viranşehir Belediyesi ve İl Tarım’ın ortak bir sezon içi plan açıklaması; sulama takviminin yeniden düzenlenmesi. (DSİ, bölgede sulama sezonunu Mayıs’ta açmış; risk uyarılarını da sürdürüyor.)
- Vahşi sulamadan çıkış: Basınçlı (damla/yağmurlama) sistemlerine hızlı teşvik ve elektrik/enerji desteği.
- Yeraltı suyu koruması: Kuyu debilerinin izleme-kota sistemine alınması; kaçak sondaj denetimleri.
- Gölet rehabilitasyonu: Çamur tarama, kaçak su kaçaklarının tespiti ve buharlaşma azaltıcı yüzey uygulamalarının pilotlanması.
- Ürün deseni ayarı: Aşırı su tüketen ürünlerden, daha kurakçıl türlere geçiş yönlendirmesi (Harran’daki kurakçıl bitki projeleri ve MGM iklim istatistikleri, strateji tasarımına veri sağlayabilir).
Yorumlar
Kalan Karakter: