Türkiye’nin En Genç İli: Şanlıurfa
Göbeklitepe’nin binlerce yıllık mirasına ev sahipliği yapan, Harran Ovası’nın bereketiyle yoğrulmuş Şanlıurfa, aynı zamanda Türkiye’nin en genç ili. 2023 ADNKS verilerine göre ilin nüfusu 2 milyon 213 bin 964. Bunun %18,5’i, yani yaklaşık 410 bin kişi, 15-24 yaş aralığında. Bu oran, Türkiye ortalamasının 3,6 puan üzerinde. Daha da dikkat çekici olan ise 20,6 yaş ortalamasıyla Türkiye’nin en genç ili unvanını taşıması. Ancak bu gençlik enerjisi hâlâ tam anlamıyla harekete geçirilmiş değil.
Potansiyel Var, Değerlendirme Yok
Veriler, tabloyu açıkça ortaya koyuyor: Şanlıurfa’da 25 yaş üstü nüfusun sadece %9,3’ü üniversite mezunu, lise mezunu oranı ise %22,4. Geri kalan büyük çoğunluk ilkokul ya da ortaokul seviyesinde eğitim almış durumda. TÜİK’in 2022 verilerine göre genç işsizlik oranı %20’nin üzerinde. Bu oran, Türkiye ortalamasından 3 puan daha yüksek. Yani her beş gençten biri işsiz.
Böylesine genç ve kalabalık bir nüfus, doğru yatırımlarla şehrin lokomotifi olabilecekken, yeterli eğitim ve istihdam olanakları sunulmadığında sosyal sorunların kaynağına dönüşüyor.
Gençlerin Oyun Alanı: Beton Değil, Fırsat
Şanlıurfa’da gençlerin sosyal yaşamını destekleyecek alanlar sınırlı. Birkaç park ve spor salonu dışında gençlere hitap eden modern kütüphaneler, teknoloji atölyeleri veya girişimcilik merkezleri bulunmuyor. Göbeklitepe gibi dünya mirası bir değere sahip olup gençlere kültür ve turizm alanında atölyeler sunmamak, önemli bir fırsatın kaçırılması anlamına geliyor.
Uzmanlara göre, Harran Üniversitesi, belediyeler ve özel sektör bir araya gelip kodlama atölyelerinden gastronomi mutfaklarına, film atölyelerinden spor akademilerine kadar geniş bir yelpazede gençlik merkezleri kursa, gençlerin enerjisi yalnızca kahvehane köşelerinde değil, inovasyon masalarında da harcanabilir.
Meslek Kurslarında Devrim Şart
2023’te Şanlıurfa’da İŞKUR’un düzenlediği meslek kurslarına katılan 5 bin gencin yalnızca %30’u kurs sonrası iş bulabildi. Geri kalan %70 ise hâlâ işsiz. Bunun en önemli nedeni, verilen eğitimlerin çoğu zaman piyasanın ihtiyacına göre tasarlanmaması.
Oysa Şanlıurfa’nın güçlü olduğu alanlar belli:
- Tarım ve Hayvancılık: Organik tarım, modern sulama teknikleri, tarım teknolojileri.
- Turizm: Göbeklitepe, Harran ve Halfeti üzerinden turizm rehberliği, otelcilik, gastronomi.
- Tekstil: Bölgenin üretim potansiyelini artıracak nitelikli iş gücü yetiştirme.
Bu sektörlere yönelik istihdam garantili kursların özel sektör iş birliğiyle hayata geçirilmesi, genç işsizlikte ciddi bir düşüş sağlayabilir.
Somut Yol Haritası
Şanlıurfa’da gençlerin geleceğini yeniden inşa etmek için önerilen yol haritası ise şöyle:
- Her ilçeye gençlik merkezi kurulması: Spor, sanat, teknoloji ve girişimcilik atölyeleri aynı çatı altında.
- İstihdam garantili kursların özel sektör protokolleriyle düzenlenmesi.
- Kültürel ve spor festivalleri: Göbeklitepe temalı gençlik festivali, bölgesel spor turnuvaları.
- Eğitimde seferberlik: Lise ve üniversite mezuniyet oranlarını artırmak için burs, mentorluk ve staj programları.
Sonuç: Vizyon Meselesi
Şanlıurfa’nın gençleri, şehrin geleceğini yazacak kalemler olarak görülüyor. Onlara yatırım yapmak, yalnızca bir belediye bütçesi meselesi değil; aynı zamanda bir vizyon meselesi. Eğer bu enerji doğru yönlendirilmezse, geleceğin potansiyel liderleri, bilim insanları ve sanatçıları kaybedilebilir. Ancak harekete geçilirse, Şanlıurfa sadece tarih ve kültür şehri değil, aynı zamanda gençliğin başkenti olabilir.
Yorumlar
Kalan Karakter: